Những điều cần biết về thâm nám
Bị thâm nám là gì?
Thâm nám là tình trạng trên da xuất hiện những đốm đen hoặc nâu, khiến cho làn da trở nên không đồng đều màu sắc, bị sạm màu và không còn trắng sáng, mịn màng như trước. Thâm nám có thể xuất hiện ở nhiều vùng da như da mặt, da cổ, da tay chân, nhưng phổ biến nhất vẫn là da mặt.
Các đốm thâm nám có các kích thước và hình dạng khác nhau, từ nhỏ như hạt gạo đến lớn nổi sần như đồi núi. Các vết thâm nám không gây đau đớn hay ngứa ngáy, nhưng lại khiến cho làn da trở nên xấu xí và làm mất sự tự tin của người bị đối với người đối diện.
Nguyên nhân dẫn đến thâm nám
Hiện tượng thâm nám trên da xảy ra do bề mặt da có sự gia tăng hắc sắc tố melanin. Sắc tố melanin là thành tố quyết định đến màu da, màu tóc. Do vậy khi lượng melanin tăng lên có thể khiến làn da bị xỉn màu, nhưng vùng tập trung nhiều sẽ hình thành các đốm nâu đen của thâm nám. Các nguyên nhân khiến cho lượng melanin gây thâm nám tăng lên có thể kể đến:
Thông thường, thâm nám xảy ra nhiều ở phụ nữ hơn là nam giới. Nguyên nhân là do phụ nữ phải trải qua các giai đoạn thay đổi nội tiết tố dẫn đến các vấn đề về sức khỏe làn da, trong đó có bị thâm nám. Phụ nữ thường bị thâm nám khi cơ thể gặp những sự thay đổi lớn như mang thai, sau khi sinh con, tiền mãn kinh và mãn kinh. Các vùng nám xuất hiện ở hai bên gò má, cằm, trán, mũi của chị em.
Thâm nám có thể xảy ra do yếu tố về di truyền. Nếu trong gia đình có bố mẹ bị thâm nám, thì con cũng dễ bị hơn so với những người mà trong gia đình không có ai bị.
- Để da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời
Tia UV trong ánh nắng mặt trời làm kích thích sản sinh các tế bào hắc sắc tố melanin khiến cho da bị sạm đen. Những vùng da bị tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời nhiều có thể xuất hiện các nốt thâm nám. Đặc biệt là khi da phải tiếp xúc với tia UV vào giờ nắng cao điểm từ 10h sáng đến 4h chiều.
- Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp
Một số loại mỹ phẩm kém chất lượng, chứa thành phần độc hại có thể khiến cho da bị kích ứng và dẫn đến tình trạng thâm nám. Việc sử dụng mỹ phẩm không đúng cách hoặc không phù hợp với loại da cũng có thể gây ra các vết thâm nám trên khuôn mặt.
Các loại nám da thường gặp
Nám da loại mảng
Nám da mảng là tình trạng bị nám phổ biến và thường gặp nhất. Loại nám này hình thành ngay trên lớp biểu bì da. Chân nám mảng không ăn sâu vào bên trong, mà chỉ ở vùng thượng bì và lớp ngoài cùng của da.
Nám mảng có màu sắc khá nhạt, biểu hiện bên ngoài là từng mảng nhỏ và dần lan rộng, biên giới nám được xác định rõ ràng. Nám mảng thường xuất hiện ở gò má, trán, mũi và cằm.
Nguyên nhân hình thành nám mảng chủ yếu do tác động từ môi trường bên ngoài như ánh nắng mặt trời, bụi bẩn ô nhiễm, sử dụng thuốc tránh thai, dị ứng thuốc, sử dụng các loại mỹ phẩm độc hại, thay đổi nội tiết tố cơ thể,...Ngoài ra, những tổn thương trên da nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách cũng tạo cơ hội cho nám mảng xuất hiện.
Nám da loại đốm
Nám đốm là những đốm đen sẫm màu xuất hiện trên bề mặt da, do các tế bào sinh sắc tố melanocyte đẩy melanin từ trung bì. So với các loại thâm nám khác, nám đốm có chân nám sâu hơn.
Đặc trưng của nám đốm là các đóm chấm tròn nhỏ rải rác hoặc từng chùm trên da. Màu sắc của nám đốm cũng thay đổi từ nâu nhạt sang đen sẫm giống như những vết thâm sau mụn.Nám đốm thường xuất hiện trên trán, 2 bên má và cằm.
Nguyên nhân gây ra nám đốm do quá trình lão hóa, di truyền, rối loạn nội tiết tố, thay đổi hormone,... Vì thế, nám đốm thường xuất hiện ở phụ nữ sau sinh hoặc bước vào thời kỳ tiền mãn kinh.
Nám da hỗn hợp
Nám hỗn hợp là sự kết hợp của các loại nám da gồm nám mảng và nám đốm. Đây là loại nám khó điều trị nhất, bởi chân nám nằm sâu, sự phân bố nám không đồng đều.
Đặc điểm của nám hỗn hợp là có màu sẫm, phân bố rải rác hoặc tập trung thành đám trên da mặt như vùng trán, má, sống mũi, da xung quanh mắt,...
Nguyên nhân khiến nám hỗn hợp được hình thành do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả nguyên nhân bên trong như lão hóa, di truyền và nguyên nhân bên ngoài như ánh nắng, bụi bẩn, ô nhiễm…
Đối tượng và độ tuổi hay bị thâm nám
Thâm nám có thể xảy ra với bất kỳ đối tượng, giới tính hay độ tuổi nào. Tuy nhiên, theo thống kê, phụ nữ, người có làn da đậm màu, nhiều nếp nhăn và da khô thường có nguy cơ bị thâm nám cao hơn.
Ngoài ra, những người có công việc thường xuyên phải tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, hoặc sử dụng mỹ phẩm không đúng cách cũng dễ bị thâm nám hơn. Độ tuổi 20 - 50 là thời điểm thâm nám thường xuất hiện nhiều nhất. Tuy nhiên, thâm nám vẫn có thể hình thành ở bất kỳ độ tuổi nào do các tác động bên trên.
Các cách phòng tránh bị thâm nám sớm
Để tránh việc làn da bị thâm nám sớm có thể áp dụng những cách làm sau đây:
Sử dụng kem chống nắng trước khi ra ngoài trời
Kể cả trong những ngày âm u, lượng tia UV trong ánh sáng mặt trời cũng vẫn không hề nhỏ. Vì vậy để bảo vệ làn da khỏi tác động của loại tia cực tím này, sử dụng kem chống nắng là giải pháp đơn giản và hiệu quả. Nên chọn loại kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên, thoa đều lên những vùng da mặt không được che chắn như khóe mắt, trán và bôi kem chống nắng ít nhất 30 phút trước khi ra ngoài để kem phát huy tác dụng.
Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong giờ cao điểm
Nên hạn chế ra ngoài trời vào khoảng thời gian từ 10h sáng đến 4h chiều, khi ánh nắng mặt trời đang hoạt động mạnh nhất và có thể gây tổn hại cho da. Nếu bắt buộc phải ra ngoài trong thời gian này, thì nên bôi kem chống nắng và che chắn đầy đủ.
Sử dụng mỹ phẩm có chứa SPF
Các loại mỹ phẩm chăm sóc da có chứa SPF cũng giúp bảo vệ da mặt khỏi tác động của tia UV gây nên thâm nám.
Chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh
Chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và có lối sống lành mạnh sẽ giúp cơ thể và làn da được cung cấp dưỡng chất để luôn khỏe mạnh, từ đó giảm nguy cơ bị thâm nám.
Các phương pháp trị thâm nám tự nhiên
Điều trị thâm nám da bằng rau má
Đây là một cách trị thâm nám hiệu quả tốt và an toàn. Vì trong rau má giàu các vitamin như vitamin A, C và các hoạt chất chống oxy hóa, nên giúp ngăn chặn sự hình thành các hắc sắc tố melanin trong tế bào da. Cách trị thâm nám bằng rau má cụ thể như sau:
- Lấy một lượng rau má vừa đủ rồi đem xay nhuyễn với một ít nước tạo thành hỗn hợp đặc sệt.
- Đắp hỗn hợp rau má lên da mặt trực tiếp.
- Giữ nguyên lớp mặt nạ rau má trên da trong 15-20 phút, rồi rửa lại bằng nước mát.
Trị nám bằng chanh và dầu dừa
Chanh có tính axit cao, còn dầu dừa có tác dụng làm mềm và dưỡng ẩm tốt. Trộn hai thành phần này lại với nhau rồi thoa lên vùng da bị thâm nám trong khoảng 15-20 phút và rửa sạch sẽ. Lặp lại quy trình này 2 - 3 lần/tuần để có kết quả tốt nhất nhất.
Điều trị thâm nám bằng nha đam
Nha đam chứa nhiều vitamin và khoáng chất có tác dụng làm sáng da, giúp da đều màu hơn. Bạn có thể cắt một miếng nha đam và bôi lên vùng da bị thâm nám và để nguyên trong khoảng 15 phút rồi rửa sạch. Thực hiện 2 - 3 lần/tuần để có hiệu quả trị nám tốt nhất.
Trị nám da bằng cà chua
Không chỉ là thực phẩm bổ dưỡng, cà chua còn chứa vitamin A, C, E, kali và sắt rất hiệu quả trong chăm sóc da hàng ngày. Hàm lượng vitamin C trong cà chua có tác dụng làm mờ các nốt nám trên mặt, giúp da trắng sáng từ từ.
Cách trị thâm nám hiệu quả bằng cà chua là thái cà chua thành các khoanh tròn và đắp trực tiếp nên mặt trong 15 phút. Thực hiện 3 buổi/tuần để thấy được hiệu quả. Hoặc ép cà chua lấy nước, rồi dùng bông thấm nước cốt cà chua thoa nên mặt.
Tinh dầu tràm trà trị nám
Tinh dầu tràm trà có khả năng làm giảm sản sinh melanin, giúp da sáng và đều màu hơn. Hòa vài giọt tinh dầu tràm trà vào nước rồi thoa lên vùng da bị thâm nám, để nguyên trong 10 - 15 phút rồi rửa sạch. Lặp lại quy trình này 2 - 3 lần/tuần để có kết quả.
Trị thâm nám bằng quả dứa
Bạn có thể thực hiện cách trị thâm nám hiệu quả này 1 lần/tuần để lấy lại vẻ tươi sáng cho làn da. Nước ép dứa có khả năng đề kháng và cung cấp các dưỡng chất cho da. Cụ thể là:
- Xay nhuyễn và ép lấy nước dứa
- Lấy phần nước dứa thoa lên khu vực da có thâm nám.
- Đợi 5 phút sau đó rửa mặt sạch với nước.
Trị nám bằng xông hơi
Xông hơi ngoài làm thông thoáng lỗ chân lông, loại bỏ bã nhờn và bụi bẩn, còn giúp thanh lọc da mang lại hiệu quả tích cực trong việc điều trị nám và đốm nâu. Nguyên liệu chuẩn bị để xông hơi da mặt trị nám rất đơn giản chỉ cần xả, chanh, muối, tía tô. Sau đó, đun sôi nguyên liệu với nước rồi trùm khăn qua đầu và xông mặt trong 5 -10 phút là được.
Các cách trị thâm nám bằng nguyên liệu tự nhiên rất đơn giản và an toàn nên có thể tự áp dụng tại nhà. Tuy nhiên, các phương pháp này vẫn có những hạn chế như:
- Hiệu quả trị thâm nám chậm, cần rất nhiều thời gian và sự kiên trì.
- Đối với tình trạng bị thâm nám sâu, thì cách này gần như không mấy hiệu quả.
- Trị nám bằng nguyên liệu tự nhiên khó điều trị được triệt để và có thể khiến thâm nám dễ quay trở lại nếu không bảo vệ da kỹ.
Phương pháp chữa thâm nám bằng y học
Sử dụng kem trị thâm nám
Kem trị thâm nám có chứa các thành phần làm giảm sự sản sinh melanin, giúp làn da trở nên sáng và đều màu hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng kem trị nám cần có chỉ định của bác sĩ hoặc chuyên gia thẩm mỹ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Các bác sĩ thường sử dụng hydroquinone để điều trị đầu tiên cho thâm nám. Hydroquinone có dạng kem dưỡng da, kem hoặc gel. Người dùng có thể bôi trực tiếp lên các mảng nám để giúp da sáng màu hơn.
- Corticosteroid và tretinoin
Corticosteroid và tretinoin có dạng kem, nước thơm hoặc gel. Cả corticosteroid và tretinoin đều có tác dụng làm sáng màu các mảng nám.
- Kem kết hợp (Combined creams)
Trong một số trường hợp, bác sĩ da liễu có thể kê các loại kem kết hợp chứa cả hydroquinone, corticosteroid và tretinoin trong một sản phẩm để điều trị thâm nám.
Sử dụng thuốc bôi ngoài da
Thành phần chính của thuốc trị thâm nám là arbutin, axit azelaic, axit kojic, niacinamide, cysteamin, thiamidol , hydroquinone, vitamin C,… có tác dụng loại bỏ tế bào chết, ức chế sự hình thành sắc tố melanin, ức chế quá trình vận chuyển melanin làm mờ các đốm nám và giúp da sáng mịn.:
Sử dụng thuốc uống trị thâm nám
Rất nhiều loại thuốc uống hiện nay có công dụng ngăn ngừa và điều trị thâm nám nội tiết chứa tranexamic acid, polypodium leucotomos, glutathione,… Tuy nhiên trước khi sử dụng các loại thuốc này, người bệnh nên được bác sĩ thăm khám và tư vấn sử dụng để đảm bảo an toàn, tránh các tác dụng phụ của thuốc.
Cách trị thâm nám hiệu quả bằng thẩm mỹ
Các phương pháp thẩm mỹ là cách trị thâm nám hiệu quả chuyên sâu và lâu dài nhất. Các phương pháp điều trị thâm nám bằng thẩm mỹ phổ biến nhất hiện nay có thể kể đến sau đây.
Phương pháp trị thâm nám bằng ánh sáng BBL
Công nghệ xung ánh sáng BBL là công nghệ điều trị da thẩm mỹ nổi tiếng thế giới, được phát triển bởi công ty Sciton (Hoa Kì) và đã được FDA chứng nhận về độ an toàn & hiệu quả. Xung ánh sáng phổ rộng BBL tác động vào phần thượng bì, nhẹ nhàng phá vỡ các phân tử sắc tố gây thâm nám thành các siêu phân tử cực nhỏ. Cuối cùng đào thải chúng ra ngoài theo cơ chế thanh lọc tự nhiên của cơ thể. Thời gian giãn cách giữa hai liệu trình BBL là từ 2 - 4 tuần để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Trị nám bằng tiêm PRF - Fibrin giàu tiểu cầu
PRF là viết tắt của Platelet-Rich Fibrin, một loại fibrin giàu tiểu cầu. PRF là công nghệ chiết tách máu tạo ra các tế bào (tiểu cầu, hồng cầu, bạch cầu) cùng các yếu tố tăng trưởng dưới dạng màng fibrin từ máu của khách hàng. Sau đó tiêm ngược lại vào da với mục đích giải quyết nhiều vấn đề trên da cùng lúc.
Tiểu cầu là một trong những tế bào chính trong phương pháp PRF. Tiểu cầu được giữ trong lưới fibrin 3 chiều, khi được hoạt hóa sẽ giải phóng nhiều yếu tố tăng trưởng. Các yếu tố tăng trưởng này đem lại các công dụng như:
- Đẩy mạnh quá trình tổng hợp collagen tự nhiên, tăng cường collagen cho da.
- Giúp da dày hơn, phục hồi làn da yếu và tổn thương nhờ tăng sinh các sợi nguyên bào và mao mạch.
- Tăng sinh Hyaluronic Acid (HA), duy trì độ ẩm cho da.
- Thay thế và sửa chữa các tế bào da hư hại, kích thích sản sinh tế bào mới khỏe mạnh.
Nhờ đó, công nghệ PRF có thể điều trị nhiều vấn đề về da cùng lúc như điều trị thâm nám, da không đều màu, trẻ hóa da toàn diện, làm đầy sẹo lõm, se khít lỗ chân lông,...
Trị thâm nám an toàn bằng SYLFIRM - phi kim vô tuyến
Phi kim/Lăn kim là phương pháp để điều trị nám từ lâu. Ngày nay, các thiết bị phi kim được kết hợp thêm với sóng tần số vô tuyến RF (Radio Frequency) để đưa nhiệt lượng vào da, tăng sinh collagen để tái tạo da mạnh mẽ được gọi là SYLFIRM - phi kim vô tuyến
SYLFIRM sở hữu 2 đặc tính vượt trội hơn so với các loại máy phi kim thông thường:
- Sử dụng cơ chế XUNG tần số vô tuyến có hiệu ứng Na.
- Xâm lấn tối thiểu, không bong tróc da,, không cần nghỉ ngơi, có thể trang điểm và chăm sóc da sau 2 - 3 tiếng.
Khi thân kim của máy SYLFIRM đi vào da sẽ tỏa ra năng lượng tần số vô tuyến. Năng lượng tỏa ra từ đầu kim SYLFIRM đi vào da, rồi xung ngược lại lên trên dọc theo thân kim, tạo nên tác động chọn lọc quanh thân kim theo hình giọt nước. Hiện tượng này được gọi là "Hiệu ứng Na" - được phát hiện bởi nhà khoa học Na Jongju.
Cơ chế này cho phép phi kim SYLFIRM tác động chính xác vào các tế bào da bị tổn thương theo chiều dọc mà không làm ảnh hưởng đến các vùng da khỏe mạnh lân cận. Ngoài ra, năng lượng xung ngược trở lại sẽ giúp máy kiểm soát nhiệt tốt hơn, tránh tình trạng da bị bỏng nhiệt.
Tần số năng lượng phát ra từ phi kim SYLFIRM là 2 mHz. Độ sâu của đầu kim SYLFIRM đi vào da tùy thuộc vào mục đích điều trị tối đa là 3.5 mm. Thân kim ở trong da trong vòng chính xác 0.32 giây đủ thời gian để phát huy tác dụng mà không gây bỏng da.
Cách trị thâm nám hiệu quả bằng Laser Q-Switched
Laser Q-Switched Nd YAG là cách trị thâm nám hiệu quả nổi tiếng được ứng dụng rộng rãi nhất hiện nay. Công nghệ Laser Q-Switched điều trị thâm nám được phát triển bởi 2 thương hiệu nổi tiếng trong ngành thẩm mỹ là Medlite và Lutronic đều đã được FDA (Hoa Kì) thông qua.
Tia Laser Q-Switched có tác động sâu vào phần thượng bì và trung bì của da với 2 bước sóng là 562 nm và 1,064 nm. Đối với điều trị thâm nám, các bác sĩ sẽ sử dụng công nghệ Laser Q-Switched với bước sóng 562 nm. Khi điều trị, Laser sẽ nhẹ nhàng phá vỡ các phân tử sắc tố gây thâm nám thành các siêu phân tử cực nhỏ, rồi đào thải chúng ra ngoài theo cơ chế thanh lọc tự nhiên của cơ thể.
Giãn cách điều trị thâm nám đối với liệu trình Laser Q-Switched là từ 4 - 5 tuần để bảo đảm an toàn cho da và hiệu quả điều trị.
Tổng Kết
Thâm nám là vấn đề thẩm mỹ ảnh hưởng đến ngoại hình và sự tự tin của mỗi người. Với những gợi ý cách trị thâm nám hiệu quả trên đây hy vọng đã giúp bạn tìm ra được phương pháp khôi phục làn da trắng sáng và đều màu hơn.